Er zijn een aantal gemeenten waar onze familieleden eeuwenlang hebben gewoond. Tegenwoordig vaak kleine rustieke plaatsen, die misschien in vroeger eeuwen heel wat belangrijker waren. Zo woonde in Berghem een viertal generaties notarissen Bijvoet.
Berghem is een gemeente, gelegen vlak bij Oss, die in vroeger eeuwen werd bevolkt door afstammelingen van Stamvader Buijvoets. In de Burgermeester Erpstraat vindt u op nummer 46 Huize Zorgwijk. Het is de voormalige woning van notaris Bijvoet, destijds eigenaar van grote delen van de Beersche Overlaet. Om het te relativeren; voor die tijd geen gek optrekje.
Het pand is een rijksmonument. Zie de omschrijving in de monumentenlijst. Het wordt genoemd: "Klassicistisch herenhuis "Zorgwijk" uit 1825".
Het industriestadje Berghem van nog geen vijftienduizend inwoners ontleende zijn bestaan aan enkele grote fabrieken, die het zelfs tot wereldfaam zouden brengen, en bestond voornamelijk uit arbeiders en keuterboeren, met daarboven een kleine top van feodale notabelen en nouveau riche fabrikanten. In die setting revolteerde de armoe door diefstal, overval, brandstichting en zelfs moord. Een omerta van de koude grond zorgde jarenlang voor een gesloten front.
|
De oudste foto die we konden vinden van Huize Zorgwijk dateert uit 1887.
|
Veel afbeeldingen in dit artikel kunnen vergroot worden weergegeven door er op te klikken. Door te klikken op onderstaande afbeelding nog een paar foto's van de villa. {gallery}oude fotos Zorgwijk{/gallery} |
1e notaris in Berghem was Simon Petrus Bijvoet (1800-1867)
klik hier voor de gegevens van Simon Petrus in onze stamboom.
|
Hijbegon zijn notarisambt in 1825, het jaartal dat ook op de poort van zijn landhuis Zorgwijk is gegraveerd. Hij trouwde met Maria Vissers en zij kregen 11 kinderen. Simon Petrus kreeg drie nakomelingen die allemaal niet alleen het familiehuis Zorgwijk bewoonde, maar daar ook het notariskantoor in stand hielden. Als stamvader van notariskantoor verdiende hij terecht een standbeeld. Deze is nog in het bezit van de familie. |
 |
Een interessante familie overigens die een nadere studie waard is. De oudere broer van Simon Petrus, Henricus Antonius Bijvoet, was namelijk notaris in Den Bosch, lid van van de Provinciale Staten van Noord-Brabant en lid van de dubbele Kamer. Hij correspondeerde politiek actief en correspondeerde ondermeer met Thorbecke.
Reeds in 2004 ontdekte Michel Buyvoets van onze vereniging dat we te maken hadden met een bijzondere familie. Hij stuurde een email aan de Heemkundige Kring in Berghem en ontving het volgende antwoord:
Berghem 1 september 2004
Geachte heer Buyvoets,
In antwoord op uw brief van 13 augustus kan ik u niet veel meer informatie geven wat de genealogie bestanden aangaat zoals door u vermeld. Hierbij een artikel uit het boek "Rondom het Gemeentehuis".
Er hebben vier generaties Bijvoet gewoond in Berghem.Vriendelijke groeten, H. v.d. Camp
Par. 4 1834-5 januari 1844: Simon Petrus Bijvoet, burgemeester van Berghem
P. van Iperen 1e assessor en secretaris, Dirk Coolen 2e assessorTijdens het burgemeesterschap van Simon Petrus Bijvoet wisselen weldra de assessoren. Johannes Coolen wordt de eerste assessor en secretaris Ad de Jong wordt 2e assessor.
Met het burgemeesterschap van Simon Petrus Bijvoet manifesteerde zich voor het eerst de grote invloed en betekenis, die de familie Bijvoet in Berghem voor ruim een eeuw zou behouden.Behalve burgemeester van Berghem was Simon Petrus Bijvoet enkele jaren gemeenteontvanger van Nistelrode en verder ook nog notaris. Vanaf 1825 woonde de familie Bijvoet in Berghem. In latere tijd, tussen 1872 en 1878, zou Henricus Bijvoet (Szn) lid zijn van de Berghemse gemeenteraad.
Ook daarna bleef de belangstelling van de familie Bijvoet voor het Berghemse gemeentebestuur groot. Steeds waren zij aanwezig bij belangrijke bestuurlijke gebeurtenissen zoals installaties van burgemeesters. Het wel en wee van de Berghemse inwoners ging hen sterk ter harte en vaak gaven zij inwoners advies wanneer deze in moeilijke maatschappelijke of sociale omstandigheden waren terecht gekomen. Ook stimuleerden zij sterk de liefdadigheid en het zoeken naar een plaatselijke oplossing om behoeftigen te helpen.
Het verschijnen van Simon Petrus Bijvoet als burgemeester is onder meer te merken aan de notulen en verslagen in het gemeentelijk archief uit die tijd. Kenmerkte zich het Berghemse oud-gemeentelijk archief toch al door een ordelijkheid en overzichtelijkheid, waar menige gemeente jaloers op zou zijn, in de periode van Simon Petrus Bijvoet zijn de akten, notulen en regelingen nog nauwkeuriger en stipter opgetekend.
Waarmee hield het gemeentebestuur zich zoal bezig?
Omvangrijk was haar taak niet, maar hier volgt een gedeeltelijke opsomming:
- de zorg voor de aanwezigheid van goede springstieren ten behoeve van een kwalitatief goed soort rundvee inentingen bij veeziekten, onder andere koepokinentingen
- de zorg voor enkele doorstromende waterlopen (zgn. waterleidingen) en het vegen van de sloten
- het onderhoud van zandwegen, door de bewoners van buurten en wijken de opdracht te geven diepe kuilen en sporen in de wegen te slechten
- de zorg voor het openbaar onderwijs
- het tewerkstellen van werklozen. Deze kregen onder andere tot taak om de heidevelden te beplanten en heidewegen in goede staat te houden.
- Ook vonden in de 19e eeuw enkele ontginningen plaats zoals die van het Rijsven aan de Zevenbergseweg.
De werkeloosheid was in Nederland maar ook in Berghem tot ongeveer 1870 vrij hoog. Vanaf 1845 werd er zelfs elke week een openbare collecte gehouden ten gunste van de hulpbehoevenden in de gemeente. In hetzelfde jaar nam de armoede een grote omvang aan, omdat men in Berghem te lijden kreeg van de aardappelziekte, die bijna geheel West-Europa teisterde. Dat jaar gingen in onze gemeente ruim honderd bunders aardappelen verloren. Deze ziekte ontstond omdat te lang achter elkaar hetzelfde perceel met aardappelen werd bepoot.
In 1834 werd Simon Petrus Bijvoet burgemeester. Niet dat deze nieuwe taak veelomvattend was. Voor veel zaken had het dorp domweg geen geld. Er was bittere armoe, geen werk, geen geld. De zorg van het gemeentebestuur bestond dan ook vooral uit de aanwezigheid van goede springstieren, het onderhoud van de zandwegen (door buurtbewoners opdracht te geven diepe sporen en kuilen in de wegen op te vullen), en de tewerkstelling van de werklozen in de ontginning van heidevelden.
De ontwikkeling van het buitengebied kwam de burgemeester bovendien goed uit als jager en paardrijder. Niettemin was zijn burgemeesterschap meer van belang voor de ontwikkeling van het dorp Berghem dan zijn notarisschap. Hij ontpopte zich als een rasbestuurder en met doortastendheid stroomlijnde hij de gemeentelijke administratie. Hij bracht zakelijkheid in de gemeentelijke handel en wandel. Het was voor de gemeente wennen dat afspraken warempel schriftelijk werden bevestigd.
2e notaris Hendricus Adrianus Hubertus Bijvoet (1838-1910)
|
H.A.H. Bijvoet werd geboren in Berghem en overleed in Nijmegen. Hij was een zoon van Simon Petrus Bijvoet. Klik hier voor zijn gegevens in de stamboom
Zijn jongere zus Catharina trouwde met de broer van zijn echtgenote, vice president gerechtshof Den Bosch. Hendricus trouwde met Alida Kolfschoten en ook die naam stond voor 'upperclass'. Hiernaast haar schilderij dat vele jaren de salon van Huize Zorgwijk sierde. Nevenstaand schilderij en de foto's van de salon kunnen aangeklikt worden om ze vergroot weer te geven. |
 |
 |
 |
.jpg)
Het kleine kind met de weelderige blonde haardos op schoot van Hendricus is zijn zoon Hendricus Bijvoet (de toekomstige derde notaris). Het meisje met de strikken in het haar is zijn dochter Johanna Bijvoet. Een zeer vroege foto, vermoedelijk 1874.
Tijdens het leven van deze tweede notaris was de maatschappelijke orde aan grote veranderingen onderhevig. Er waren vele mislukte oogsten en er was voedselschaarste. De transformatie van Nederland van landbouwstaat naar industrie kwam op gang. De gebroeders Philips startten een gloeilampenfabriek. Van Gogh schilderde en in Friesland schaatsten voor de eerste keer 7 Friezen in 1 dag door 11 Friese steden. De slavernij in Nederlands Indië en Suriname werd afgeschaft. België werd onafhankelijk. En van het koningshuis maakte hij vele leden mee: de koningen Willem I, II en III, regentes Emma, koningin Wilhelmina en de geboorte van Juliana.
De familie had grote invloed op en betekenis voor de plaatselijke gemeenschap. Van meet af aan was de Bijvoet familie begaan met het wel en wee van Berghem. De liefdadigheid werd door hen sterk gestimuleerd en steevast werd gezocht naar plaatselijke oplossingen om de nood van behoeftigen te lenigen.
Drie generaties notarissen op één foto
Groepsfoto met v.l.n.r. respectievelijk de tweede, vierde en derde notaris,
allen met dezelfde voornamen Hendricus Adrianus Hubertus.
Waarschijnlijk hadden ze wel verschillende roepnamen.
Gelet op de geboortedata zal de foto dateren uit circa 1910
3e notaris Hendricus Adrianus Hubertus Bijvoet (1871-1941)
Klik hier voor zijn gegevens in de stamboom
|
De derde notaris op rij was Adrianus Hubertus Bijvoet, geboren en overleden in Berghem. Om het makkelijk te maken hadden vader en zoon dezelfde voornamen. Hij huwde in 1903 met Wilhelmina van Glabbeek. De hier agebeelde foto's zijn gemaakt van schilderijen die nog in het bezit zijn van de familie.
|
 |
Samen met zijn vader werkten hij op het notariskantoor in Huize Zorgwijk. De zonen hadden kennelijk geen ambitie om elders een standplaats te vervullen. In de dynastie was Mr Henricus de derde duidelijk van een ander slag. Zo is geschreven dat hij zowel in 1891 als in 1894 en 1897 als jongeling van 20 respectievelijk 23 jaar en 26 jaar, terecht heeft moeten staan bij de arrondissementsrechtbank in Den Bosch voor overtredingen van de hondenbelasting en de drankwet. Het waren kennelijk vergrijpen in zijn studententijd, want na het gymnasium in Katwijk aan den Rijn, studeerde hij als meester in de rechten af aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De strafrechtelijke kerfstok staat als volgt omschreven: “Delict overtreding van diversen wettelijke voorschriften (m.n. hondenbelasting, drankwet)”.
|
De foto hieronder is van heel wat betere kwaliteit. Afgeleid uit het uiterlijk van de kinderen dateert deze foto uit ongeveer 1915. Van links naar rechts:
|
Nevenstaande foto dateert uit circa 1907, waarbij op schoot van de derde notaris de latere vierde notaris Hein. Daarnaast met strik zijn dochter Lilly.
100 jarig bestaan van het notariaat in 1925
Het 100 jarig bestaan werd in Berghem en binnen de familie groots gevierd. Een aparte feestcommissie was dan ook noodzakelijk. Ook in de kranten werd uitgebreid aandacht besteed aan dit jubileum.
 |
De aubade tijdens het 100-jarig bestaan van het notariaat
Onderstaand een ander krantenartikel.
Om het artikel te kunnen lezen, klik op de afbeelding. Voor verdere vergroting nogmaals klikken.
|
De familie had een fotoalbum vervaardigd van het tuinfeest tijdens het 100 jarig bestaan. Dit album is door de familie geschonken aan de Heemkring van Berghem. Klik op de foto hieronder om door het album te bladeren. {gallery}Fotoalbum100jaarNotariaat{/gallery}
|
|
Lieve Vrouwe Broederschap
Zeker vermeld moet worden dat Bijvoet lid was van de Illustere Lieve Vrouwe Broederschap in Den Bosch. Opgericht in 1318 ter ere van Maria. Tegenwoordig bestaat het oecumenisch geworden genootschap uit achttien katholieke en achttien protestantse leden die allen een vooraanstaande maatschappelijke positie innemen. De broederschap "draagt zorg voor haar eeuwenoude materiële en immateriële cultureel erfgoed, bevordert de onderlinge christelijke saamhorigheid en de broederlijke band, en houdt daarbij steeds oog voor de ontwikkelingen en problemen in de moderne tijd"
Familiewapen zoals opgenomen in het wapenboek van de broederschap =>
Leden zijn/waren onder andere:
- Prinses Beatrix
- Koning Willem Alexander (Maxima?)
- Koningin Juliana,
- Prins Bernhard
- Koningin Wilhelmina
- Hiëronymus Bosch, werd in 1486 lid.
De leden van de Broederschap betalen een jaarlijkse contributie ten behoeve van ideële en culturele doeleinden, en dat paste precies in de houding van de Bijvoet-dynastie tegenover de gemeenschap.
4e notaris Hendricus Adrianus Hubertus Bijvoet (1905-2000)
De vierde notaris is weer een zoon van de derde notaris en heet, u raadt het al, ook weer Hendricus Adrianus Hubertus Bijvoet, roepnaam Hein. Hij was getrouwd met Mary Jurgens.
Een foto gedateerd september 1950 van het hele gezin, v.l.n.r.: vader Hein, zoon Henk, moeder Mary Jurgens, dochter Mariëtte, zoon Pieter en dochter Dorine.
Klik hier voor de familiegegevens in de stamboom
De vader van Mary Jurgens was Rudolphus J.H. Jurgens, lid van de Raad van Beheer van Lever Brothers en van Unilever N.V., aslmede President-directeur van Anton Jurgens Vereenigde Fabrieken N.V. De familie bezat landgoederen in Nijmegen, zoals Huis Brakkenstein en 'kasteeltje Heyendaal' op het landgoed Heyendaal, tegenwoordig bebouwd door de Radboud Universiteit.
Kort na zijn afscheid als notaris verhuisde Hein Sr. naar het buitenland. In de familieberichten van de NRC van 31 oktober 2000 staat vermeld:Overleden op 27 oktober 2000 te Villefranche, badplaats aan de Franse Mediterranee nabij Nice. Hij was weduwnaar van Mary Jurgens en liet een tweede echtgenote genaamd Caroline J.I.M. Drehmanns als weduwe achter.
125-jarig bestaan van het Notariaat Bijvoet in 1950
Uiteraard opnieuw in de kranten uitgebreid aandacht voor dit jubileum.
De familie vertelde dat het huisorgel bespeeld werd door Mariette Bijvoet, dochter van de vierde notaris.
Het tweede blad van het artikel is hieronder weergegeven.
Klik op de afbeelding om het te lezen.
Op de website van de Heemkundige Vereniging Berchs-Heem staat een webbladzijde met een foto uit 1950, die gemaakt is in het kader van het 125-jarig bestaan van het Notariaat Bijvoet
Op 31 juli 1952 viert Notariaart Bijvoet het 125 jarig bestaan, als blijk van hulde zal er een inrijpoort bij Huize Zorgwijk worden aangeboden door de inwoners van Berghem. De jongste telg Pieter Bijvoet zal de eerste steen leggen.
Klik op de foto voor een vergroting (of een afdruk)
|
Op de foto van links naar rechts:
|
 |
|
In 2019 stond de villa te koop, waarbij de makelaar foto's van de villa publiceerde. In het blad 'Quote' staat hierover vermeld:
Door op de afbeelding hiernaast te klikken een serie foto's van de villa die de makelaar. De familie Bijvoet die nog gewoond heeft in de Huize Zorgwijk verklaarden dat niets van het oude interieur bewaard is gebleven. Heden ten dage herinnert alleen Huize Zorgwijk nog aan het roemrijke geslacht Bijvoet. Ook de familiegrafkelder, een historisch monument van formaat, eindigde jammerlijk genoeg in complete afbraak. Dit als gevolg van een twist met de gemeente over de verplaatsing ervan. Ook daarmee eindigde de aanwezigheid van de Bijvoet dynastie. |
{gallery}makelaarfotos Zorgwijk{/gallery} |
Een dynastie van 134 jaren
In 2019 verscheen het boek FUNDAMENTEN 
dat op bijzondere wijze elf bekende Ossenaren portretteert. Door de historische betekenis die zij hebben gehad voor de stad Oss en in menig geval ver daarbuiten, leven zij nog altijd voort. In bondige aansprekende verhalen worden hun karakters, levensvisie en werkzame leven in dit boek tot leven gebracht. Het geeft een goed sfeerbeeld van het dorpse leven in die tijden.
Het eerste artikel in het boek gaat over onze notarissen Bijvoet in Berghem. Met {tip title="e-mail d.d. 29-8-2019" content="Wij hebben als Rotaryclub Oss-Maasland geen enkel probleem met het voorgestelde gebruik van het artikel in ons boek Fundamenten over grootvader Bijvoet. Wij vinden het een eer. Veel plezier tijdens de familie-reünie en wellicht tot ziens. Hartelijke groet, Martin Meens Secretaris RC Oss-Maasland"}toestemming van de Rotary Club{/tip} Oss-Maasland hebben wij het artikel overgenomen op onze website.
Notaris Bijvoet, een dynastie van 134 jaren
Tot slot: nakomelingen van de 1e notaris in onze stamboom
Nakomelingen van de 1e notaris Simon Petrus Bijvoet (1800-1867) zoals momenteel (2019) in onze stamboom is opgenomen. Klik op de volgende hyperlink: