Om de familie maar direct uit de droom te helpen; we zijn helemaal niet van adel. Wel zijn er een aantal familiewapens in omloop waarvan getracht is de oorsprong ervan te achterhalen.
Het familiewapen met de hyacinthen
Het glas-in-lood raam van 'ons familiewapen' is gemaakt aan de hand van een zeer kleine zwart-wit afbeelding, opgenomen bij de genealogie van de familie Bijvoet als gepubliceerd in het boekje Nederland's Patriciaat; uitgave van het Centraal Bureau voor Genealogie, 45e jaargang 1959, bladzijde 75 (het zogenaamde blauwe boekje). Op die bladzijde is onder de afbeelding een beschrijving weergegeven van de opbouw en de kleuren van het wapen. Ook staat vermeld dat het cachet (= afdruk van een wapen) van Antonius Nicolaas Bijvoet nog in het bezit is van de familie.
Aan de hand van die kleine afbeelding is in 2000 door een glazenier uit Delft een glas-in-lood raam vervaardigd. De glazenier had het wapen in het boekje uitvergroot tot 25 cm breed en 30 cm hoog en aan de hand daarvan een tekening op glas gemaakt. Daarna werden aan de hand van de beschrijving de kleuren ingevuld.
Klik op de afbeelding voor een vergroting van het glas in loodraam.
Vooral op de vergroting is duidelijk te zien dat het een mooi ambachtelijk stuk werk is van een glazenier. Voor een strak en duidelijk exemplaar in de kop van onze website heeft Paul Bijvoet (†) uit Zuid Afrika in 2010 de foto van het glas in loodraam met het programma Correl Draw en Photoshop "gefatsoeneerd". Klik hier.
Voor wat betreft de mand met zilveren bloemen is bij de tekst de opmerking geplaatst: "witte hyacinthen?". Dat het hier zou gaan om hyacinthen is begrijpelijk omdat Antonius (Anthonie) Nicolaas Bijvoet (1801-1878) oprichter is van de bloemisterij Gebroeders Bijvoet in Overveen. De bloembollen die geteeld werden waren voornamelijk tulpen, narcissen en hyacinthen. Volgens de hierna genoemde publicatie van "Limburgse families en hun wapen" heeft Anthonie Bijvoet het oude wapen van de Limburgse families met de dubbelkoppige adelaar gemoderniseerd door het te vierendelen. |
Heraldische DataBank
De Heraldische DataBank (HDB) is een product van het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) te Den Haag. In 2014 kon op de website www.heraldischedatabank.nl ons familiewapen worden gevonden.
Voor een vergroting van het wapen klik hier
Hieruit blijkt duidelijk dat het voor de glazenier een bijna onmogelijke opgave was om uit het kleine wapen in het boek van het Nederland's Patriciaat een fatsoenlijk glas in lood raam te vervaardigen.
Als bron voor dit wapen wordt toch weer het kleine afbeelding op bladzijde 75 uit het boek Nederland's Patriciaat genoemd. Het CBG zal daarom waarschijnlijk de beschikking gehad hebben uit een eerder door de familie verstrekt voorbeeld.
Opvallend is dat de onderkant van de wapenschilden een andere vorm hebben. Wie kan de reden hiervan achterhalen? (info@bijvoet.org ).
De Friese adelaar
Voor wat betreft genoemde 'halve dubbelkoppige zwarte adelaar kan men in het vakgebied van de heraldiek ook een en ander afleiden.
Googelen in Wikipedia levert op dat in Friesland op een wapen vaak een zogenaamde 'Friese adelaar' of, in een pleonasme, een 'halve Friese adelaar' voorkomt. De gelijkenis met ons familiewapen is frappant.
De Halve Zwarte Friese adelaar is als wapendier niet erg oud; de oudste bekende wapens in Fryslân met deze figuur stammen uit de tweede helft van de 15e eeuw.Samenvattend kan geconcludeerd worden dat ons familiewapen niet mee-geëmigreerd is vanuit Neerpelt, maar vermoedelijk is ontworpen door de rijke bloemist Anthonie Bijvoet.Om degene die erg trots zijn op ons familiewapen een beetje met beide benen op de grond te zetten wordt nog vermeld dat in Wikipedia de Friese adelaar als voorbeeld noemt van een 'gezonken cultuurgoed'.
Een gezonken cultuurgoed is in de sociologie een standskenmerk of statussymbool dat ooit gereserveerd was aan een kleine dominante groep in de maatschappij zoals de adel of de bourgeoisie en in de loop de jaren door steeds meer mensen, ook van lagere stand, wordt gebruikt. Bekende voorbeelden daarvan zijn de Friese adelaar in de heraldiek en het gebruik van zilveren bestek.
Limburgse Families en hun wapen
Bron: Limburgse families en hun wapen door F. Goole en P.Severijns. Uitgever Concentra, 1973 In deze uitgave het familiewapen van (Belgisch) Limburgse familie Bijvoet zoals hiernaast weergegeven. Nevenstaand familiewapen zou het oudste familiewapen zijn van de afstammelingen van Dierick Beyvoets. Dit wapen zou dan als onderlegger gediend hebben voor het moderniseren van het wapen door Antoon Nicolaas Bijvoet (1801-1878) tot het familiewapen "met de hyacinthen" zoals in de vorige paragraaf getoond. Uit de tekst onder het wapen wordt ook een mooie link gelegd tussen de Belgische en Nederlandse familie. Wij vermoeden (2014) dat "Joannes Bijvoet geboren in 1600 in het Prinsdom Luik die zich in 1640 in Alkmaar vestigde" in onze database bekend is als Joannes Dierick Beyvoets. Helaas kunnen we deze Jan Bijvoet niet terugvinden in de archieven van Pelt.
De drie neven die in de tweede werldoorlog de familiegeschiedenis onderzochten kenden dit familiewapen al. In het artikel Correspondentie van de drie neven uit Overveen is een brief te vinden uit 1943 waarbij ondermeer wordt vermeld:
|
Het hierboven weergegeven familiewapen is uiteraard niet gekleurd. Dat was destijds te duur of onmogelijk. De tekeningen in kostbare boeken werden soms ingekleurd. Het was in die tijd echter wel gebruikelijk om met verschillende arceringen de kleuren van een familiewapen aan te duiden.
In de volgende versie van ons familiewapen is dit dan ook liefdevol gedaan.
Medardus Bijvoet (1872-1950) was apotheker apotheker in Tilburg.
De heeroom is Franciscus Bijvoet (1834-1903) In het archief van Jaap Bijvoet bevond zich nevenstaand familiewapen. Jaap schreef daarbij:
|
Het familiewapen was overgetekend op doorzichtig papier en daarna gedetailleerd en ingekleurd. Het is mooi en daarom ook in hoge resolutie beschikbaar. Door te klikken op het familiewapen opent het zich in een nieuw venster.
De heer Bouwe van der Meulen, secretaris van de Stichting Vrienden van de Archieven in Friesland (FAF), maakte ons er op attent dat dit familiewapen afgeleid is van het gemeentewapen van Cuijck (https://nl.wikipedia.org/wiki/Wapen_van_Cuijk). Dit gemeentewapen is weer afgeleid van het familiewapen van het geslacht van Cuijk, met daaraan toegevoegd een kroon. De beschrijving van het wapen luidt: In goud twee dwarsbalken, vergezeld van acht zoomsgewijs geplaatste merletten, alles van keel. Het schild gedekt met een gouden kroon van twaalf parels, waarop drie parels. Het ligt voor de hand dat het Bijvoet wapen met de drie eenden (merletten) wijst op de plaats waar de eigenaar van het wapen woonde. |
Het wapen van de Tilburgse familie.
In de correspondentie van de drie neven uit Overveen bevindt zich een briefje d.d. 22-7-1944 van het Atelier voor Heraldische Kunst W.J.D. Posthumus (zie het desbetreffende artikel van de drie neven). Kan iemand nog eens een foto maken op het kerkhof waar Henricus Anthonius Bijvoet begraven is. Foto s.v.p. zenden aan info@bijvoet.org. |
Nu (70 jaar later) vonden we op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (www.bhic.nl) de Wapenboeken van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap waarin van H.A. Bijvoet en H.A.H. Bijvoet wapenschilden te vinden waren.
Op Wiki is over de broederschap onder andere het volgende te vinden.
Een broederschap is een in de Middeleeuwen ontstaan en wijdverbreid verschijnsel, aanvankelijk in de Rooms-katholieke Kerk, waarbij leken zich aaneensloten om een godvruchtig doel te dienen. Broederschappen bestaan tot in de huidige tijd. De schuttersgilden zijn er een voorbeeld van, ook al staat het lidmaatschap daarvan tegenwoordig open voor iedereen. Ook bestaan nog hier en daar vrome broederschappen, zoals de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap in 's-Hertogenbosch. In vele Zuid-Europese landen is het verschijnsel nog veel vaker voorkomend. |
In het wapenboek waren van onze familie opgenomen:
Henricus Antonius Bijvoet (1790-1866) was een Nederlands politicus en notaris te 's-Hertogenbosch. In 1823 werd deze Bossche notaris van liberale huize gekozen in de Provinciale Staten van Noord-Brabant. | Hendricus Adrianus Hubertus Bijvoet (1838-1910) was notaris te Berchem en Officier in de orde van de Oranje Nassau. |
Wapen van de Belgische tak
De Belgische tak der familie Byvoet voert een schild met vijf kronen en de artemesia beschrijving van het wapen; doorsneden van een faas van zilver waarop afgebeeld een takje van het Sint-Janskruid ofwel Bijvoet; 1 en 2 rechter en linker hoek in keel (rood) beladen met 3 taatsen (ijzeren hekpunten) in sabel.
Het oorspronkelijke schild zou er als volgt hebben uitgezien:
Taat = friese mansnaam
Taats = spijker met grote kop / metalen punt aan verschillende voorwerpen aangebracht
Taatsvoet = (Zuid Nederland) metalen voet waarop een schoen wordt gestoken waarin men spijkers inslaat.
In de genealogie van Delhougne wordt verwezen naar dit familiewapen.
Viviane Byvoet heeft van dit wapen een zegelring met bijbehorend lakafdruk in haar bezit. Klik op de afbeelding om te vergroten => |
Wapen van de familie De CorswaremYvonne de Corswarem (1889-1974) was getrouwd met Xavier Byvoet (1881-1965). Op de website Héraldique Belge vonden we het volgende wapen van de familie De Corswarem => Daarnaast een afdruk opgenomen uit deze website. Dit blad ontvingen we van een familielid, maar is niet op Internet terug te vinden. |
Familiewapen Bijvoet - Dessain
Dit familiewapen was afgedrukt op de menukaart van het diner ter gelegenheid van het huwelijk tussen Olav Bijvoet en Francoise Dessain in 1966. Het is een combinatie van het ons bekende wapen van de familie Bijvoet (links) en het familiewapen van de adellijke familie Dessain (rechts). |
Lakzegels
In het archief van Jaap Bijvoet uit Overveen vonden wij een aantal lakzegels, aangebracht op een stukje papier.
Mocht de tekst tussen de zegels moeilijk leesbaar zijn; er staat:
Van de ouden Biesen. Dit is geen bestaand wapen. Het echte wapen is anders!
Klikken op de afbeelding geeft deze vergroot weer in een nieuw venster.
Kan iemand een van de zegels met een fotobewerkingsprogramma detailleren?
"