Artikelen over de familie

De rijke Amsterdamse koopman R. Lehmann met niet bepaald puriteinse relaties in toneelkringen was gek op het verkrijgen van ridderorden en had daar heel veel geld voor over.

In dezelfde mondaine kringen bewoog zich Mathilde Westmeijer, dochter van Anton Westmeijer en Maria van Dieren Bijvoet. Deze Mathilde hield van een rijk leven en was (om het eufemistisch uit te drukken) een femme fatale. Onder haar kennissenkring bevond zich onder andere minister minister Abraham Kuijper en Mathilde bemiddelde dat Lehmann betalingen deed aan de partijkas van Abraham Kuijper met als tegenprestatie het verkrijgen van een lintje.

In vele geschriften en krantenartikelen was de lintjesaffaire lange tijd een dankbaar onderwerp. Voor ons artikel hebben wij ervoor gekozen enkele passages over te nemen uit het boek "HET LINTJE, geschreven door Ed. Polak, redacteur van "Het Volk". Deze krant was het partijblad blad van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (S.D.A.P.) van o.a. Mr. Pieter Jelles Troelstra.
De opponent van de S.D.A.P. was de Anti-Revolutionaire Partij (A.R.P.), opgericht door Dr. Abraham Kuyper.
Het zal duidelijk zijn dat de schrijver van het boek aanschopte tegen Abraham Kuyper.

Aanstichter van de affaire was Mr. Pieter (Pet) Tideman die in 1871 in Hoorn was geboren en in 1943 overleed in Bloemendaal. Hij studeerde aanvankelijk medicijnen in Amsterdam en schakelde over op de studie rechten. In zijn studententijd ontwikkelde hij zich als schrijver en geraakte in de literaire kringen rond de Nieuwe Gids. Hij was een man die als redacteur en in zijn brieven een luide opgewonden ongegeneerde toon aansloeg tegen vriend en vijand wat leidde tot heftige reacties en nog heftiger tegenreacties van Tideman. Het is dan ook niet te verwonderen dat zijn vader in 1984 schreef dat zijn zoon "in een toestand van zenuwziekte verkeert, die medische hulp noodig maakt".

Mr. Tideman was aanstichter van de affaire doordat hij op een kiezersvergadering van de Vrije-Liberalen te Ommen het volgende verklaarde:

Dr. Kuyper heeft gedurende zijn ministerschap, f 11.000 voor verkiezingsdoeleinden ontvangen door bemiddeling eener dame, die op haar beurt in betrekking heeft gestaan met een gefortuneerd persoon, die tijdens dat ministerschap een ridderorde heeft gekregen. Hierdoor heeft Dr. Kuyper ten volle incorrect gehandeld.

Helaas hebben wij geen portret kunnen vinden van R. Lehmann.

 Mr. Pieter Jelles Troelstra

Mathilde Westmeijer

Abraham Kuyper

In Het Volk, partijblad van de S.D.A.P., gaf Mr. Tideman een uitgebreide toelichting over zijn beschuldigende uitspraak geuit tijdens de verkiezingsbijeenkomst van de Vrij-Liberalen in Ommen.

Mr. Tideman was ten tijde van de affaire advocaat te Bloemendaal en had van zijn client Willem Bijvoet van Dieren het bizarre verhaal vernomen en nader onderzocht.

Mr. Pieter (Pet) Tideman

Mathilde Westmeyer

klik op de foto voor een vergroting

Met de verkregen bewijsstukken werd Dr. Kuyper door Mathilde onder druk gezet om bij Lehman  te bewerkstelligen dat ze weer een lening kreeg.

Frappant is dat Mathilde eerst geld had geleend van haar oom Willem met als borg Kuyper en Lehman. Later probeert ze weer geld te lenen van Lehman en Kuyper met een jaarlijkse aflossing van f 1000 om haar oom uit de brand te helpen, maar met diezelfde oom als borg.

Publicatie van Mr. Tideman in het Bloemendaalsch Weekblad over de schulden die Mathilde had bij haar hospita Mej. v. Velsen.

Ook Mej. Elisabeth Adriana van Velsen poogde met haar raadsman Mr. Schwane de schulden die Mathilde bij haar had ook te verhalen op Dr. Kuyper. Deze beloofde Mej. v. Velsen te helpen met f 10.000, mits er 'stukken' zouden worden overhandigd door zowel Mej. van Velsen als Mathilde.

Mej. van Velsen verkreeg de herberg bij testament in 7-1-1898 en verkocht het op 5-10-1907 voor fl. 72.000.
Het Wapen van Amsterdam was een zeer oud logement, na bijna 300 jaar gesloopt in 1908. Het was gelegen vlak bij Dreefzicht, waar tegenwoordig de bank van Pierson, Heldring & Pierson is gevestigd op de Dreef in Haarlem.

Dr. Kuyper schrijft aan Mathilde dat het hem nog steeds onduidelijk is waaraan de eerste lening van f 25000 is opgegaan en nu weer een lening nodig is van f 25000 met als borg haar oom. Hij stelt dan ook voor even een bezoek te brengen aan haar oom.

In 1906 was f 25000 een enorm bedrag. Ter vergelijking; Willem van Dieren Bijvoet liet in 1890 een plan uitwerken voor een stoomwasscherij door architect Rutger van der Ploeg te Bloemendaal. Het werd in 1891 aanbesteed tussen 25 aannemers. Het werk werd gegund voor € 12.000 aan D.A. Braakenburg uit Haarlem.

Van deze stoomwasscherij staat tot op heden alleen nog overeind de schoorsteen in hartje Bloemendaal.

Zie ons artikel:
De stoomwasscherij N.V. Bijvoet