Van de indrukwekkende Dortse scheepswerf 'Dordrecht' van Jan Bijvoet (1871-1942) zijn tegenwoordig (2019) nog slechts de machinehal, een stuk scheepshelling en kraanbaan overgebleven. Op deze plek verrijst momenteel een nieuwe stadswijk de “Stadswerven”.
In 1909 is de scheepswerf 'Dordrecht' door Jan Bijvoet opgericht en is later omgedoopt tot scheepswerf 'De Biesbosch'. De geschiedenis van de werf wordt beschreven in deel 8 van de reeks publicaties die de Vereniging ‘De Binnenvaart’ uitgeeft over de geschiedenis van de Nederlandse binnenvaart.
Ir. Jan Jacob Willem Bijvoet werd geboren in in 1871 in huize Tetterode te Overveen als zoon van een toen nog welgestelde bloemistenfamilie te Overveen. Zijn vader, eveneens Jan Bijvoet, was lid van het bloembollenbedrijf 'Gebroeders Bijvoet', opgericht in 1828. Dit bedrijf wordt uitvoerig beschreven in ons artikel Bloembollenbedrijf Gebroeders Bijvoet. Het gezin telde 9 kinderen en vormde een typisch Overveense familie, zoals bijkt uit ons artikel Overveense families. Van de vier broers zette alleen Jaap Bijvoet het bedrijf van zijn vader voort.
Jan Bijvoet studeerde scheepsbouwkunde aan de toenmalige Polytechnische School in Delft en deed ervaring op bij de scheepswerf ‘v/h Jan Smit & Zn’ in Alblasserdam.
In 1909 werd de scheepswerf ‘Dortrecht’ door hem opgericht als naamloze vennootschap. De gemeente Dortrecht had een terrrein te beschikking gesteld dat ruimschoots voldeed aan de plannen die Bijvoet had voor zijn toekomstige werf. Binnen korte tijd ontstond een van de meest moderne scheepswerven van zijn tijd. Men bouwde kanaalschepen, sleepschepen, stoomponten, schepen voor de beurtvaart, en zelfs een motorvrachtschip voor de binnenvaart. Vanaf 1914 gingen ook zeeschepen te water, onder andere voor de Koninklijke Paketvaart Maatschappij te Amsterdam.
Onderstaande foto (en meer) van de scheepswerf bevindt zich in de beeldbank van het Regionaal Archief Dordrecht.
Klik op de foto voor een vergroting
De ongeveer twintig jarige geschiedenis van de scheepswerf ‘Dortrecht’ is er een van ups en downs, met name als gevolg van de 1e Wereldoorlog en de volgende financiele economische crisis aan het eind van de jaren twintig. In 1927 moet directeur Bijvoet het loodje leggen. Men gaat fuseren met (buurman) de machinefabriek ‘De Biesbosch’, waarbij je misschien beter kunt spreken van een geleidelijke overname. De activiteiten van de machinefabriek verplaatsten zich namelijk steeds meer naar het terrein van de (voormalige) scheepswerf ‘Dortrecht’. Totdat in 1929 de naam werd gewijzigd in N.V Scheepswerf en Machinefabriek ‘De Biesbosch’, met een nieuwe constellatie van bestuursleden en eigenaren.
Van de indrukwekkende Dortse scheepswerf zijn momenteel (2018) nog slechts de machinehal, een stuk scheepshelling en kraanbaan overgebleven. In de plaats van de oude gebouwen – sinds de werf in 2000 de poorten moest sluiten – verrijst momenteel een nieuwe stadswijk de “Stadswerven”.
De restanten van de scheepshelling zijn teruggegeven aan de natuur.
De geschiedenis van deze scheepswerven wordt gedetailleerd beschreven in:
Historie scheepswerf ‘De Biesbosch’
In 100 jaar van scheepswerven naar Stadswerven (1917 – 2017)
uitgegeven door Vereniging ‘De Binnenvaart’, Rotterdam 2017.
ISBN 978 90 805143 0 0
Enkele oude foto’s uit deze publicatie geven een indruk van de omvang en activiteiten van de scheepswerf ‘Dortrecht’ Met dank aan Jan van’t Verlaat
Marga Bijvoet