Artikelen

Onze familie is verdeeld over drie stambomen, waarbij het tot op heden niet is gelukt om met Archiefonderzoek bloedverwantschap te vinden tussen de drie stamvaders Arien, Stamvader en Dierick.
Dit is de voornaamste reden om naast Archiefonderzoek ook te starten met genealogisch DNA-onderzoek.

Door onderzoek in de archieven hebben we in de periode 2000-2010 vele kleine familiestammen kunnen samenvoegen tot drie stambomen, te weten:

Echter het is de laatste 10 jaar niet gelukt via (meest digitale) archieven bloedverwantschap aan te tonen tussen de drie stamvaders. Vandaar dat we genealogisch DNAonderzoek te hulp hebben geroepen.

We willen trachten met DNA-onderzoek bloedverwantschap aan te tonen tussen de drie stamvaders.

 Voor dit DNAonderzoek hebben we in principe slechts één levend mannelijk familielid nodig uit elk van de drie stambomen. Zie hiervoor het artikel 'Wat is DNA en wat is genealogisch DNA-onderzoek' 

Via de archieven hebben we gevonden dat elk familielid in de stamboom gekoppeld is aan zijn of haar ouders. Op die manier hebben wij de stamboom opgebouwd.

We hebben via de archieven alleen maar kunnen aannemen dat elke man in de stamboom een biologische zoon is van zijn vader. Deze aanname kan echter alleen bewezen worden door DNA-onderzoek. Elke zoon heeft immers DNA van zijn biologische vader!

Stel we nemen bijvoorbeeld DNA af van A en J.
Als er een match is dan bewijst dit dat zowel A als J aan elkaar verwant zijn (en ook aan H,N,O) en beiden inderdaad afstammen van hun overgrootouders. Of ze verwant zijn aan de rest van de familie is onbekend.

Wil men bewijzen dat iemand van de stamvader afstamt, dan kan men moeilijk de stamvader opgraven om DNA van hem af te nemen. De oplossing is dan om twee familieleden te vinden waarvan de verwantschap uitsluitend loopt via die stamvader.

We nemen dan bijvoorbeeld DNA af van C en D. 
Als er een match is dan bewijst dit dat niet alleen dat C als D aan elkaar verwant zijn, maar ook dat beiden inderdaad afstammen van hun stamvader.

De verwantschap verloopt dan immers via de lijn: CIOTWZXUSQKD

Het vinden van bloedverwantschap tussen twee familiestammen

Het DNA-onderzoek is opgestart met als voornaamste doel bewijs te vinden dat de familieleden in de drie stambomen biologisch gezien aan elkaar verwant zijn. Oftewel om de gemeenschappelijke stamvader te vinden.

Hiervoor is een testpersoon in de ene stam en een testpersoon in de andere stam voldoende. Is er een match, dan is biologisch bewezen dat er ergens een gemeenschappelijke stamvader te vinden is en dat de twee stammen met elkaar gekoppeld kunnen worden.

Het resultaat van de match is dat de twee testpersonen een gemeenschappelijke voorvader hebben en dat we voortaan niet meer spreken over twee stammen, maar over één stamboom met een gemeenschappelijke voorvader. Zijn naam is onbekend en het kan ook nog zijn dat de stamvader uit meerdere familieleden bestaat.

Pas vanaf dat moment kunnen we de verwantschap opvragen in onze database tussen twee familieleden uit de voorheen verschillende stambomen. 

Omdat we drie stambomen willen koppelen zal dezelfde procedure herhaald moeten worden met de derde stamboom.

Is een match tussen de drie stambomen waarschijnlijk?

In het voorgaande is er heel optimistisch van uitgegaan dat met één levende man in elk van de drie huidige stambomen met een DNA-match de drie stambomen samengevoegd kunnen worden tot één stamboom. Er zijn helaas talloze redenen die roet in het eten kunnen gooien bij het vinden van een DNA-match.

De drie voornaamste redenen voor geen DNA-match zijn: 

1. 
   Heel vaak zijn personen in de stamboom opgenomen waarbij verwantschap niet gevonden is in de archieven, maar op logische gronden aangenomen. Aannamen die bij DNA-onderzoek wellicht niet blijken te kloppen. Zo hebben we bijvoorbeeld in de stamboom bijvoorbeeld Jan Dierickszoon Bijvoet en Poulis Dierickszoon Bijvoet, waarbij we aangenomen hebben dat hun vader Dierick Bijvoet is. Bewijs is dit echter niet.
2. 
   In de stamboom zijn ook opgenomen kinderen die geadopteerd, erkend, of te vondeling zijn gelegd. Ook al krijgen deze kinderen de naam Bijvoet, dan zijn ze biologisch gezien geen familie. Ook bekend is het natuurlijke verschijnsel van het koekoeksjong, waarbij een koekoek zijn eieren legt in het nest van een ander vogelpaar.
3. 
   Bij voorouders van vele eeuwen geleden wordt het steeds moeilijker om een DNA-match te bereiken. Zie hiervoor het artikel Wat is enealogisch DNA-onderzoek?

Voor wat betreft punt 2 is met genealogisch DNA-onderzoek vastgesteld dat in elke generatie van de familie 1% te maken heeft met adoptie, vondelingen, of koekoeksjongens.

Om bovenstaande te verduidelijken nemen we als voorbeeld hoe een koekoeksjong roet in het eten gooit bij het vinden van een DNA-match.

Stel dat een onbekende man een relatie krijgt met de moeder van gezin A en dat uit deze relatie een zoon B wordt geboren en dat ze B de naam Bijvoet geven. Dan heeft B en al zijn nakomelingen (rood omkaderd) het DNA van de onbekende man en niet van de familie Bijvoet.

Ook bij vondelingen en aangenomen kinderen kan het voorkomen dat er een Bijvoet in de stamboom voorkomt die met al zijn nakomelingen  genetisch niet tot onze familie behoort. Zo kennen wij het verhaal van een ongehuwde moeder, opgetekend door de drie neven uit Overveen. Het trieste verhaal van Anna Bijvoet

We verwijderen echter niemand uit de stamboom. Ook deze familieleden zijn onderdeel van onze familiehistorie. Leidend voor onze database blijft de afstamming als gevonden in de archieven. Zoals bekend hanteren wij immers de stelling:

Een stamboom is niet belangrijk, maar wel nodig om de familiehistorie aan op te hangen.

Deze stelling wordt ondersteund door het CBG. Voorheen was de naam: 'CBG Centraal Bureau voor Genealogie'. Tegenwoordig is daaraan  toegevoegd: 'Centrum voor familiegeschiedenis'.